Nadeelcompensatie

De (on)overbrugbare kloof tussen overheid en burger

09 mrt 2017 • Peter van Bragt

In mijn werk loop ik er elke dag tegenaan: de kloof tussen de rationele overheid en de emotionele burger. En nergens wordt hij zo scherp afgetekend als in het vakgebied van de Nadeelcompensatie. Ik heb goed gekozen.

In een grijs verleden ben ik afgestudeerd op gecompliceerde besluitvormingsprocessen bij de overheid. Grote infrastructurele projecten in de jaren ’80 en ’90 die soms strandden door weerstand vanuit de samenleving. En waarvan de overheid volledig ‘flabbergasted’ was. Dat is overigens geen waardeoordeel: men dacht oprecht in het belang van alle burgers te handelen. Alleen dacht de burger van niet. Aan de voet van dat onbegrip begint een kloof die alleen maar groter lijkt te worden.

De overheid is meestal uitermate rationeel ingesteld: wij doen het voor de veiligheid, wij doen het voor de bereikbaarheid. Het komt niet snel in ze op dat er mensen vlakbij wonen die denken: “Er is hier in geen duizend jaar een overstroming geweest dus wegwezen met je dijk/ want ik heb straks geen uitzicht/tuin/parkeerplek meer.” Die reageren primair vanuit hun emotie.

Wetten en regels

Gelukkig kunnen we in Nederland niet alleen heel goed dijken, maar ook heel goed bruggen bouwen. Ik denk dat we de kloof kunnen overbruggen als we niet alles proberen te vatten in wetten en regels. De teugels helemaal laten vieren gaat ook niet bijdragen aan een harmonieus samenzijn. Maar we moeten met elkaar in gesprek kunnen blijven. Dit is een land van compromissen.

Uitleggen en onderbouwen

Wat hebben we nodig? Aan de ene kant een overheid die minder is ingericht op processen en protocollen maar acteert op actualiteit en inhoud. Iets minder rationeel, zo je wilt. Aan de andere kant weerbare, actieve burgers, die maximaal worden betrokken bij besluitvormingsprocessen en zo ook ontvankelijk zijn voor de rationele argumenten.

In het klein doe ik dat elke dag. Goed uitleggen hoe ik tot mijn advies ben gekomen, solide onderbouwen en partijen meenemen in mijn besluitvormingsproces. Zodat de uitkomst, die soms moet worden geschat, wel geaccepteerd wordt.

Dan heb ik, in mijn rol als bruggenbouwer, mijn werk goed gedaan.